Hệ lụy sức khỏe của người bán thận kiếm tiền

Bộ Công an vừa bắt 5 người trong đường dây buôn bán tạng lớn nhất từ trước đến nay, tại TP HCM. Nhiều người bị đưa ra nước ngoài bán thận với giá 500 triệu đồng nhưng chỉ được nhận gần nửa số tiền.

Tiến sĩ Nguyễn Bách, Trưởng Khoa Thận Nhân tạo, Bệnh viện Thống Nhất, cho biết việc lấy thận bừa bãi, không đúng quy trình chuyên môn gây ảnh hưởng sức khỏe cả người cho và người nhận thận. 

Người bán thận có thể không giữ lại quả thận có chức năng tốt hơn, vì thế có nguy cơ gây suy thận sau khi cho. Họ không được đánh giá một cách đầy đủ chức năng của các hệ cơ quan trong cơ thể, vì thế có nguy cơ giảm sức khỏe toàn thân sau mổ lấy thận.

Việc chuẩn bị mổ không được chu đáo, kỹ càng nên nguy cơ nhiễm trùng sau mổ. Người bán thận thường không được tái khám định kỳ, tư vấn sau khi cho thận, ảnh hưởng đến sức khỏe nói chung và chức năng thận nói riêng.

Pháp luật Việt Nam cho phép hiến mô tạng theo mục đích nhân đạo nhưng phải tự nguyện, công khai và được thực hiện bởi tổ chức y tế nhà nước. 

Theo bác sĩ Bách, quy trình hiến thận của người cho sống rất chặt chẽ, mục đích đảm bảo an toàn tuyệt đối cho cả người hiến thận và người nhận thận. Bác sĩ giải thích, tư vấn cho người hiến thận về ảnh hưởng sức khỏe của việc lấy đi bớt một quả thận, cách giữ gìn sức khỏe sau mổ lấy thận.

Người hiến thận được xét nghiệm kiểm tra chức năng các hệ cơ quan của cơ thể, nhóm máu, hệ gen HLA, các bệnh lý nhiễm trùng, viêm gan siêu vi B, C, HIV, CMV, EBV, các bệnh hệ thống, bệnh ung thư… Bác sĩ sẽ xạ hình 2 thận để đánh giá chức năng từng quả, chọn quả thận có chức năng kém hơn để làm thận hiến và giữ lại quả thận có chức năng tốt hơn.

Người hiến và người nhận thận được đối chiếu, kiểm tra sự tương thích. Thông thường người hiến được xuất viện 7 ngày sau mổ, hẹn lịch tái khám kiểm tra chức năng thận định kỳ.

Bác sĩ Bách khuyến cáo, sau khi hiến thận không nên làm việc nặng quá sức, chơi các môn thể thao nặng. Không nên để thừa cân, béo phì, không ăn quá nhiều chất đạm, nhất là đạm có nguồn gốc động vật. 

Cần theo dõi huyết áp, đường huyết thường xuyên. Không hút thuốc, không uống nhiều rượu bia. Uống nước đầy đủ khoảng 2 lít mỗi ngày. Tránh chấn thương vùng hông lưng bên phía thận còn lại.

Tránh dùng các thuốc có hại đến thận như kháng sinh độc thận, các thuốc giảm đau không steroid, thuốc cản quang, các thuốc đông y không rõ nguồn gốc… Khi cần dùng thuốc, mắc các bệnh phải nhập viện cần báo cho bác sĩ biết đã hiến một thận. Theo dõi chức năng thận, xét nghiệm nước tiểu về đạm niệu, hồng cầu niệu định kỳ mỗi 6 tháng, hàng năm.

Lê Phương