Ba lý do người Việt mua xe máy nhiều thứ hai ASEAN

Theo số liệu của Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM), số lượng xe máy được bán ra sau 9 tháng đầu 2021 là 1.735.851 chiếc.

Ở những năm trước, con số tiêu thụ xe máy mới của người Việt vào khoảng trên dưới 3 triệu chiếc mỗi năm. Năm nay, có lẽ do tác động của dịch Covid-19, thời gian giãn cách xã hội khá dài, cũng như thu nhập giảm nên số lượng xe tiêu thụ năm nay giảm 10% so với cùng kỳ năm ngoái.

Tuy nhiên, lượng tiêu thụ xe máy mới của người Việt đứng thứ hai trong khu vực, chỉ xếp sau Indonesia, quốc gia đông dân nhất ASEAN.

Với tổng dân số 98 triệu người đã có hơn 65 triệu xe máy được đăng ký, có nghĩa là cứ 3 người thì có 2 người sở hữu một chiếc xe máy (số liệu được thống kê và tính toán vào năm 2020). Tức là cứ hai người thì có một người có xe máy (chưa tính trường hợp một người sở hữu từ hai xe trở lên).

>> Hà Nội cấm xe máy – ‘đau đớn’ cũng phải làm

Như vậy, lượng xe máy so với dân số đã gần đạt trạng thái bão hòa, nhưng tại sao lượng xe máy mới được mua mỗi năm lại có thêm hàng triệu chiếc?

Theo tôi, có ba lý do chính khiến người Việt vẫn còn mua nhiều xe máy mới:

Thứ nhất, đây là phương tiện đa số người Việt dùng để mưu sinh, kiếm tiền và đi lại.

Thứ hai, xe máy vẫn là phương tiện chở hàng chính ở các đô thị. Cứ nhìn lượng shipper đang chạy ngoài đường thì sẽ rõ (điều này lại một phần liên quan đến lý do thứ nhất).

Thứ ba là ôtô quá đắt. Thu nhập của phần đông người Việt không mua và nuôi nổi ôtô.

Vì thế, để từng bước hạn chế xe máy, đầu tiên cần phải giảm số lượng xe máy mới được tiêu thụ, sau đó là loại thải dần xe cũ. Như vậy, tổng số xe máy giảm dần, nhu cầu sử dụng giảm, việc cấm sẽ dễ dàng và được chấp nhận.

Muốn như vậy, cần giải quyết vấn đề thứ nhất làm trọng tâm. Vấn đề đi lại có thể xử lý bằng cách nâng cấp phương tiện giao thông công cộng hoặc giảm giá ôtô thông qua công cụ thuế, phí để người dân dễ tiếp cận (giải quyết lý do thứ ba). Khi việc đi lại thuận tiện, có phương tiện thay thế, người dân sẽ dần bỏ xe máy.

Với những nghề nghiệp mưu sinh bằng xe máy như xe ôm, giao hàng, chúng ta có thể đưa ra các tiêu chí cụ thể, cấp phép hành nghề với số lượng nhất định. Như vậy, cơ quan chức năng vẫn kiểm soát được số lượng xe máy trên đường.

Trung Anh

>>Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.